1. Sốt co giật là gì?
Sốt co giật diễn ra khi nhiệt độ cơ thể của trẻ tăng cao một cách đột ngột khiến não bộ bị kích thích dẫn đến co giật tay chân hay co giật toàn thân. Khi bị sốt co giật, cơ thể trẻ sẽ cứng lại, mắt trợn lên, tay chân giật liên hồi. Tình trạng này thường sẽ tự hết sau khoảng 1-2 phút. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng sẽ kéo dài hơn 15 phút.
Theo các chuyên gia, trẻ xuất hiện tình trạng sốt cao co giật khoảng 1-2 lần trong giai đoạn phát triển từ 2 tháng tuổi đến 6 tuổi được xem là lành tính.
Sốt co giật ở trẻ em được chia làm hai dạng:
-
Sốt co giật đơn thuần: Cơn co giật toàn thể kéo dài dưới 15 phút. Kiểu co giật tăng trương lực và co cứng cơ. Tần suất co giật 1 cơn/ngày. Sau cơn co giật, trẻ không bị rối loạn tri giác hay gặp các di chứng về thần kinh.
-
Sốt co giật phức hợp: Cơn co giật khu trú kéo dài trên 15 phút. Tần suất co giật ≥ 2 cơn/ngày.
Lưu ý: Sốt co giật khác với động kinh. Sốt co giật là những cơn co giật xuất hiện khi trẻ bị sốt còn co giật do động kinh thì có thể xuất hiện nhiều lần và không kèm theo biểu hiện sốt của trẻ. Sốt co giật có thể tái phát nhưng nó không có nghĩa làm trẻ bị động kinh. Thông thường trẻ sốt co giật đơn thuần sẽ không dẫn đến động kinh và không làm tăng nguy cơ động kinh ở trẻ.
2. Triệu chứng trẻ em bị sốt co giật
Tình trạng sốt co giật ở trẻ thường sẽ xuất hiện khi trẻ đang sốt cao, khoảng 39-40 độ C. Nếu trẻ sốt trên 40 độ C, khả năng rất cao trẻ sẽ co giật. Tuy nhiên, một số trẻ có thể sốt cao co giật khi thân nhiệt có nhiệt độ thấp hơn. Khi trẻ bị co giật, trẻ sẽ có những biểu hiện sau:
- Tăng trương lực cơ thân
- Trẻ bắt đầu mất ý thức
- Mất cảm giác ở chân, tay, miệng
- Thét lên
- Nôn ói, sùi bọt mép
- Tay chân co giật cả hai bên, toàn thân co giật
- Thở loạn nhịp
- Đồng tử hướng lên trên…
Cơn co giật thường diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định, dao động trong khoảng vài chục giây đến vài phút và thường chỉ xuất hiện 1 lần trong một đợt bệnh. Sau khi hết co giật, trẻ quay về trạng thái bình thường. Đây được xem là sốt co giật đơn giản, lành tính và không cần điều trị đặc hiệu.
Ngược lại, nếu cơ co giật kéo dài trên 5 phút được xem là bất thường. Sốt co giật phức tạp chiếm đến ⅓ tổng số ca sốt co giật ở trẻ. Trẻ cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức để các bác sĩ kiểm tra và xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, từ đó, có phương hướng điều trị kịp thời, giảm nguy cơ mắc phải các biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra, thậm chí là đe dọa mạng sống của trẻ.
3. Nguyên nhân sốt co giật
Thông thường, trẻ sốt trên 38,5 độ C sẽ có nguy cơ cao bị co giật do sốt. Tuy nhiên, một số trường hợp vẫn có thể bị co giật mặc dù sốt dưới ngưỡng nhiệt độ này. Một vài yếu tố nguy cơ gây sốt co giật ở trẻ gồm:
- Nhiễm trùng: Co giật do sốt thường do nhiễm virus và ít gặp hơn do trường hợp nhiễm vi khuẩn. Virus cúm (cúm) và virus gây phát ban thường kèm theo sốt cao, liên quan đến co giật do sốt nhiều nhất.
- Co giật sau tiêm chủng: Nguy cơ sốt co giật có thể tăng lên sau khi trẻ tiêm chủng. Một số loại vắc xin có thể gây sốt như: bạch hầu, uốn ván, ho gà và vắc xin sởi-quai bị-rubella (MMR). Trẻ có thể bị sốt nhẹ và co giật sau khi tiêm vắc xin. Bản thân vắc xin không gây ra co giật cho trẻ.
Bên cạnh đó, một số yếu tố làm tăng nguy cơ khiến trẻ bị sốt co giật gồm:
- Độ tuổi: Hầu hết các cơn co giật do sốt xảy ra ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi, với nguy cơ cao nhất là từ 12 đến 36 tháng tuổi.
- Tiền sử gia đình: Một số trẻ em có nguy cơ cao bị co giật do sốt nếu trong gia đình có người từng mắc phải vấn đề này.
4. Các loại co giật do sốt
Nhằm mục đích tiên lượng, theo dõi và dự phòng tái phát, co giật do sốt ở trẻ em được chia thành 2 loại:
► Sốt co giật đơn giản
Trẻ được chẩn đoán khi đáp ứng tất cả các biểu hiện dưới đây:
- Cơn co giật toàn thể: Trẻ co giật toàn thân, đồng đều, mắt trợn, mất ý thức.
- Thời gian cơn giật kéo dài dưới 15 phút.
- Chỉ xuất hiện 1 cơn giật trong 24 giờ.
- Không có kèm theo các dấu hiệu thần kinh trước đó.
► Sốt co giật phức tạp
Chẩn đoán sốt co giật thể phức hợp khi trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào dưới đây:
- Cơn co giật cục bộ: Trẻ xuất hiện co giật tại một vùng cơ thể nhất định như giật tay, giật chân, cơ vùng mặt hoặc chỉ giật 1 bên người.
- Thời gian cơn giật kéo dài trên 15 phút.
- Trẻ xuất hiện từ 2 cơn giật trở lên trong 24 giờ.
► Biến chứng nguy hiểm
Sốt co giật đơn giản thường không gây tổn thương não bộ do đó không gây ảnh hưởng đến sự phát triển tâm thần và vận động của trẻ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp sốt co giật có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm dưới đây:
- Chấn thương: trẻ co giật dễ bị té ngã gây chấn thương (đầu, tay, chân).
- Suy hô hấp: ngạt thở do khi co giật trẻ tiết nhiều đàm nhớt gây tắc đường thở, đồng thời do các cơ hô hấp bị co thắt trong cơn co giật.
- Tổn thương não: do thiếu oxy não khi co giật kéo dài.
5. Cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật
Cách xử lý đúng khi trẻ bị sốt co giật để hạn chế tổn hại cho bé:
- Cha mẹ cần bình tĩnh khi xử trí cơn co giật của trẻ.
- Cho trẻ nằm trên mặt phẳng an toàn, sạch sẽ, thoáng mát, loại bỏ các vật xung quanh gây nguy hiểm cho trẻ.
- Không ôm ghì hay giữ chân tay của trẻ.
- Nghiêng đầu trẻ về một bên (thường bên trái), giữ thẳng cổ để trẻ dễ thở, giúp tránh cho trẻ bị sặc bởi những chất tiết ra vùng mũi họng trong khi co giật.
- Nới lỏng khăn, bỏ bớt quần áo trên người trẻ, tuyệt đối không đắp hoặc ủ chăn mền cho trẻ gây nhiệt độ tăng cao và co giật kéo dài.
- Sử dụng thuốc hạ sốt bằng đường đặt hậu môn.
- Trong trường hợp trẻ sốt trên 40oC, dùng khăn mềm và nước ấm lau người cho trẻ, tập trung lau vùng cổ, nách, bẹn để hỗ trợ thải nhiệt.
- Tuyệt đối không cố gắng cậy răng nhét tay, thìa, hoặc khăn vào miệng trẻ; không cho trẻ ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong cơn giật để tránh gây hít sặc, ngạt thở.
- Theo dõi cơn giật của trẻ: Thời gian cơn giật, tính chất giật và nhiệt độ cơ thể, có thể quay video nếu được.
- Cha mẹ nên nhanh chóng đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được xử trí và điều trị kịp thời, kể cả khi trẻ đã hết giật hoặc cơn giật chỉ kéo dài vài giây.
Cách phòng tránh cơn co giật khi trẻ bị sốt:
Sốt co giật ở trẻ em rất dễ tái phát. Tuy nhiên, nếu biết cách xử lý ngay khi trẻ bị sốt thì sẽ phòng tránh được các cơn co giật xảy ra ở trẻ. Dưới đây là một số cách phòng tránh cơn co giật khi trẻ bị sốt:
- Đưa trẻ đi khám ngay khi trẻ bị sốt để biết nguyên nhân và cách phòng tránh các cơn co giật;
- Cần cho trẻ uống nhiều nước hoặc các chất điện giải bù nước khi bị sốt;
- Cho trẻ mặc quần áo nhẹ, thoáng, không ủ ấm trẻ;
- Thường xuyên theo dõi nhiệt độ cơ thể của trẻ bằng nhiệt kế;
- Lau người cho trẻ bằng nước ấm để hạ sốt khi thân nhiệt của trẻ trên 39 độ C;
- Khi trẻ bị co giật do sốt cao thì cha mẹ phải hết sức bình tĩnh để chăm sóc trẻ đúng cách và sau khi hết cơn co giật phải đưa trẻ đến trung tâm y tế để khám và điều trị sớm.
Sốt có thể là những dấu hiệu của các căn bệnh nguy hiểm. Bởi vậy, khi bé bị sốt cao kéo dài bạn nên đưa bé đến trung tâm y tế để được các bác sĩ khám và chẩn đoán sớm.
=================================================================
Phòng khám Bác sĩ Trịnh - Trao bạn sự chăm sóc tận tâm nhất
Thời gian làm việc : Tất cả các ngày trong tuần, từ 06H30 đến 20H00
Hotline : 0866.620.892 - 0935.716.563
