NHIỄM KÝ SINH TRÙNG TỪ THÓI QUEN ÔM, HÔN, NGỦ CÙNG THÚ CƯNG

1. Loài ký sinh trùng vào cơ thể qua những con đường nào?

Trước khi đi sâu vào những dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng, cùng tìm hiểu xem các chuyên gia y tế nói về con đường đi vào cơ thể của những ký sinh trùng.

Theo các chuyên gia y tế, ký sinh trùng thường đi vào cơ thể theo đường tiêu hóa hoặc đôi khi là qua da của chúng ta. Do vậy, bất cứ ai cũng rất dễ bị nhiễm ký sinh trùng khi tiếp xúc ở các khu vực bị ô nhiễm, ẩm mốc hay sử dụng thức ăn đồ uống không an toàn và hệ miễn dịch yếu.

Ký sinh trùng ở người có nhiều loài nhưng những loài này cũng chỉ có hai con đường lây nhiễm chính đó là qua đường tiêu hóa và qua da. Cụ thể:

 Theo đường tiêu hóa

• Giun móc: Giun móc đi vào cơ thể thông qua nguồn nước, hoa quả và rau xanh bị ô nhiễm. Khi bị nhiễm giun móc, loài ký sinh trùng này theo đó sẽ bám vào thành nội tạng hút máu của cơ thể để sống.

• Giun đũa: Đây là trùng dây ký sinh nhiều nhất ở nội tạng, chúng có chiều dài từ 15-35cm. Loài ký sinh trùng này gây truyền nhiễm thông qua thực phẩm ăn vào. Trứng của giun đũa sinh sôi nảy nở và đi xuyên vào thành nội tạng, đi vào máu. Thông qua máu chảy vào phổi, sau đó bị ho ra rồi nuốt vào và tiếp tục trở về nội tạng.

• Sán dây: Sán dây đi vào cơ thể thông qua thực phẩm ô nhiễm. Trong 3, 4 tháng sán sẽ trưởng thành và ký sinh ở trong cơ thể đến 25 năm. Trứng của sán dây có thể thông qua phân bài trừ ra ngoài, có thể sinh tồn ở trong thực vật, sau đó được trâu, bò ăn vào hoặc truyền lây cho con người.

• Trùng hình cung: Loài ký sinh trùng hình cung thâm nhập vào trong hệ thống thần kinh trung ương thông qua thức ăn chưa chín hẳn hoặc bị các con vật nuôi trong nhà lây nhiễm loại ký sinh trùng này.

• Khuẩn Giardia: Khuẩn Giardia tồn tại ở trong nước uống và đây là loài ký sinh trùng nguyên sinh, ở trong cơ thể người chúng ký sinh và sinh trưởng ở trong nội tạng, có thể gây ra các bệnh lây nhiễm Giardia.

• Amip bệnh lỵ: Loài ký sinh trùng này chủ yếu lây truyền cho con người và các loài thân dài khác. Chúng tồn tại ở trong nước, trong môi trường ẩm ướt và trong đất, có thể lây nhiễm cho hoa quả và rau xanh.

Ký sinh trùng lây qua bề mặt da

• Trùng ghẻ: Thông qua tiếp xúc để truyền nhiễm trùng ghẻ đẻ trứng trên da của người gây ra phản ứng và phát viêm cho da.

• Giun kim: Giun kim là ký sinh trùng thường gặp nhất. Nhiễm giun kim thông qua vết thương bên ngoài hoặc vết trầy xước để thụ tinh giao phối. Giun kim đẻ trứng ở bên ngoài cơ thể, thông thường ở xung quanh phần hậu môn, gây ra ngứa ngáy. Giun bé sẽ gây truyền nhiễm qua tay.

• Sán máng: Những loài trùng này sinh hoạt ở trong nước, khi cơ thể tiếp xúc với nguồn nước ô nhiễm, chúng sẽ phá hỏng da.

• Ấu trùng từ muỗi: Ở trong mỗi con muỗi đều có loài ký sinh trùng này, chích đốt và truyền loài ký sinh trùng này vào trong máu. Sau đó chúng tiến vào các tuyến hạch, đặc biệt là tuyến hạch ở phần bắp đùi và sinh trưởng ở đó, cần thời gian một năm mới phát triển thành trùng.

Khi cơ thể bị nhiễm ký sinh trùng mà không kịp thời phát hiện và điều trị sẽ rất nguy hiểm. Theo đó, hãy dựa vào những dấu hiệu cơ bản dưới đây để có những biện pháp điều trị hiệu quả hơn.

2. Dấu hiệu khi cơ thể nhiễm ký sinh trùng

Sau đây là 8 dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng phổ biến nhất:

Bệnh về da

Một số vấn đề về da do do các ký sinh trùng gây ra như phát ban đỏ, chàm và các dạng dị ứng da khác. Ngoài ra, các chất thải của ký sinh trùng bị tích tụ ngay dưới da còn làm tăng mức eosinophils trong máu. Điều này có thể dẫn đến các bệnh về da như loét, sưng tấy, tổn thương ở da.

Tiêu hóa kém

Vấn đề tiêu hóa kém chính là một trong những dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng đường ruột, chúng có thể gây viêm và dẫn đến tiêu chảy mãn tính. Thậm chí, ký sinh trùng sinh trưởng còn thải chất độc hại gây nên tình trạng táo bón mãn tính, đầy hơi, nôn và cảm giác bỏng rát trong dạ dày.

Ngứa hậu môn

Giun kim là loài ký sinh trùng gây ra hiện tượng ngứa hậu môn. Khác với các loài ký sinh trùng khác, đặc tính của loài giun kim là chúng không tiến vào trong máu, chúng không thể sinh tồn với các bộ phận khác của cơ thể. Giun kim đẻ trứng ở ngoài cơ thể, thông thường là xung quanh hậu môn, gây ra tình trạng ngứa ngáy, khó chịu.

Mệt mỏi

Cơ thể luôn cảm thấy uể oải liên tục ngay cả sau khi ăn và ngủ đúng cách. Điều này chủ yếu liên quan đến giun đường ruột làm suy giảm chất dinh dưỡng bằng cách chúng ăn hết các thức ăn bổ dưỡng đi vào cơ thể.

Luôn có cảm giác thèm ăn

Khi cơ thể nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn tới sự thay đổi đột ngột trong thói quen ăn uống, cụ thể là là cảm giác thèm ăn luôn thường trực. Thực tế, việc bạn ăn nhiều hơn bình thường cùng với việc giảm cân thường là một dấu hiệu khi cơ thể bị nhiễm sán dây hoặc giun tròn. Lý do là khi ký sinh trùng tiêu thụ một lượng thực phẩm của người bị nhiễm bệnh, nên sẽ khiến người bệnh luôn cảm thấy đói. Mặc dù ăn nhiều nhưng cơ thể lại không hấp thu được gì cả.

Nghiến răng

Nghiến răng bất thường là một trong những dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng. Một nghiên cứu sức khỏe được tiến hành ở nước Mỹ năm 2010 đã khẳng định mối tương quan giữa nhiễm ký sinh đường ruột và tật nghiến răng ở trẻ nhỏ trong lúc ngủ.

Thiếu máu

Sự lây nhiễm của giun tròn đường ruột hoặc giun đũa có thể dẫn đến thiếu chất sắt trong cơ thể, từ đó gây ra tình trạng thiếu máu.

Thay đổi tâm tính

Khi bị lây nhiễm ký sinh trùng, tâm trạng có thể bị thay đổi, khiến bạn cảm thấy lo lắng, bất an và các triệu chứng này có mối tương quan với các vấn đề về tiêu hóa. Sở dĩ, ruột cũng chứa các nơ-ron và chất dẫn truyền thần kinh, rất quan trọng cho hệ thần kinh đường ruột khỏe mạnh. Ký sinh trùng sinh trưởng trong ruột thải ra các chất thải độc khiến người bệnh luôn cảm thấy nặng nề, căng thẳng và thậm chí là trầm cảm.

3. Biến chứng do ký sinh trùng gây ra

Nếu như không được phát hiện và chữa trị kịp thời thì bệnh do ký sinh trùng gây ra sẽ để lại một số biến chứng nguy hiểm như:

• Giun đi lạc đến những cơ quan quan trọng gây tắc ruột, tắc ống mật, ..
• Gây viêm màng não.
• Rối loạn tim mạch.
• Viêm phổi, viêm ruột.
• Gây thiếu máu, suy dinh dưỡng.

Đối với những người bị suy giảm miễn dịch thì cần phải được phát hiện và chưa trị kịp thời nếu không sẽ để lại những biến chứng nặng nề hơn.

4. Phương pháp chẩn đoán nhiễm ký sinh trùng

Để chẩn đoán bệnh nhiễm ký sinh trùng các bác sĩ thường sử dụng phương pháp xét nghiệm ký sinh trùng, đây là phương pháp chẩn đoán chính xác với chi phí hợp lý nhất. Sau khi xét nghiệm và biết được loại ký sinh trùng đang tồn tại trong cơ thể người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp.

Tùy vào mỗi loại ký sinh trùng khác nhau mà các bác sĩ sẽ có những phương pháp xét nghiệm cho phù hợp:

• Xét nghiệm phân: Phương pháp này cần sử dụng kính hiển vi để tìm ký sinh trùng ở bên trong đường ruột để tìm trứng, ấu trùng, bào nang, thể hoạt động của loại ký sinh trùng đào thải thông qua phân.
• Xét nghiệm máu: Có thể xét nghiệm huyết thanh và phết máu ngoại vi. Phương pháp này có thể tìm kháng thể hoặc kháng nguyên của ký sinh trùng.
• Xét nghiệm mẫu da, tóc, dịch tiết, móng tay, móng chân
• Nội soi đại tràng: Phương pháp này sử dụng thiết bị y tế hiện đại nên có thể phát hiện ký sinh trùng bên trong đường ruột.
• Chẩn đoán bằng X-quang, MRI, CT, siêu âm: Các phương pháp chẩn đoán thông qua hình ảnh này giúp phát hiện được các tổn thương, biến chứng do ký sinh trùng gây ra cho các cơ quan quan trọng như tim, gan, phổi, não, …
• Xét nghiệm vật chủ trung gian gây bệnh: Ngoài việc xét nghiệm người mắc bệnh thì bác sĩ có thể xét nghiệm các vật chủ trung gian gây bệnh như thức ăn, nước uống, đất, … để tìm nguồn trung gian lây bệnh.

5. Cách điều trị bệnh nhiễm ký sinh trùng

Nhiễm ký sinh trùng sẽ gây ra các triệu chứng ban đầu như Sốt nhẹ, ngứa, chán ăn… tuy nhiên các triệu chứng nhẹ này có thể người bệnh sẽ bỏ qua vì nó giống triệu chứng của bệnh Cảm cúm thông thường. Hiện nay có các phương pháp chẩn đoán bệnh như: xét nghiệm máu, nội soi đại tràng, xét nghiệm mẫu da, tóc… với sự hỗ trợ từ thiết bị y tế hiện đại sẽ dễ dàng phát hiện ra bệnh.

Hiện nay, một số bệnh ký sinh trùng mức độ nhẹ có thể tự điều trị tại nhà, mức độ nặng có thể sẽ phải điều trị tại các cơ sở y tế. Tuy nhiên các phương pháp điều trị phải có sự hướng dẫn và phác đồ của Bộ Y Tế.

6. Một số phương pháp phòng ngừa sự xâm nhập của ký sinh trùng

Để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và những người xung quanh, trước hết mỗi người cần điều chỉnh thói quen ăn uống, sinh hoạt của mình. Dưới đây là một số phương pháp phòng ngừa cơ bản:

Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ

• Rửa tay thường xuyên với xà phòng sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn, trước khi chế biến món ăn.
• Cắt, tỉa móng tay gọn gàng, hạn chế đưa tay vào mắt, mũi, miệng.
• Không sử dụng chung đồ vệ sinh cá nhân như khăn mặt, bàn chải đánh răng,… với người khác.

• Ăn thực phẩm chín, hạn chế ăn đồ sống như gỏi cá, uống nước đã qua đun sôi.

Vệ sinh đồ dùng cá nhân và môi trường sống xung quanh thường xuyên

Đồ dùng cá nhân nếu không vệ sinh thường là môi trường lý tưởng để ký sinh trùng phát triển. Do vậy cần thường xuyên giặt giũ đồ cá nhân như khăn, mang, quần áo. Tẩy rửa, lau chùi đồ chơi của trẻ em để hạn chế ký sinh trùng phát sinh. Dọn dẹp các khu vực quanh nhà tạo không gian thoáng để tránh ký sinh trùng ẩn nấp, phát triển.

Ăn uống hợp vệ sinh

Hạn chế ăn đồ sống như gỏi cá, thịt tái, tiết canh… Rau sống cần rửa kỹ trước khi ăn. Uống nước đun sôi là cách để bảo vệ bản thân tốt nhất.

Tẩy giun định kỳ

Tẩy giun, sán định kỳ theo khuyến cáo y tế cho người lớn và trẻ em là cách để phòng ngừa bệnh ký sinh trùng tốt nhất. Theo khuyến cáo của bộ y tế thì nên sổ giun định kỳ ngoại trừ trẻ em dưới 1 tuổi và phụ nữ đang mang thai trong 3 tháng đầu.

Trang bị quần áo kỹ khi đi khám phá những nơi hoang dã

Nhiều loại ký sinh trùng sống ở rừng rậm, ẩm ướt có khí hậu nhiệt đới. Vì thế cần trang bị quần áo, giày dép và khử khuẩn đồ dùng cá nhân thường xuyên để ngăn chặn ký sinh trùng bám vào quần áo, bám qua da xâm nhập vào cơ thể.

7. Một số câu hỏi thường gặp về bệnh nhiễm ký sinh trùng

Bệnh ký sinh trùng ở người có nguy hiểm không?

Bệnh nhiễm ký sinh trùng tùy theo mức độ, nếu nhẹ có thể điều trị tại nhà. Tuy nhiên nếu không phát hiện và có phương pháp điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, viêm ruột, viêm phổi, thiếu máu, suy dinh dưỡng… Nguy hiểm hơn có thể sẽ dẫn đến tử vong nếu người bệnh bị suy giảm hệ miễn dịch.

Có mấy loại ký sinh trùng trên da người?

Có 3 loại ký sinh trùng gây bệnh cho con người là: động vật đơn bào nguyên sinh, giun sán và ngoại ký sinh. Ngoại ký sinh là hình thức ký sinh trùng sống ký sinh bám vào bề mặt da trên cơ thể người. Có 5 loại ký sinh trùng trên da người hiện nay là: rệp, chí, rận, e, mạt.

Như vậy, bài viết trên đây chúng tôi đã giúp các bạn giải đáp những thắc mắc về những dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng thường gặp nhất. Do vậy, khi thấy cơ thể mình có những dấu hiệu nghi ngờ kể trên, hãy nhanh chóng tìm đến các bác sĩ để có những phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả.

Phòng khám Đa khoa bác sĩ Trịnh là địa chỉ thăm khám, điều trị, phòng ngừa phát hiện sớm nhiều bệnh lý về đường tiêu hóa. Với cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn kinh nghiệm sẽ xứng đáng là địa chỉ để Quý khách hàng có thể an tâm gửi gắm sức khỏe của mình.